Plener fotograficzny Wobec Miejsca i Czasu IV
ŚWIADOMOŚĆ, PRZEMIANY, RZECZYWISTOŚĆ
Zamek Czocha, 27-29.09.2013 r.
Organizatorzy: Okręg Dolnośląski ZPAF
Mecenat: Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego
Kurator: Andrzej DUDEK-DÜRER
Uczestnicy wystawy:
Czesław CHWISZCZUK, Andrzej DUDEK-DÜRER, Tomasz FRONCKIEWICZ, Ewa GNUS, Barbara GÓRNIAK, Waldemar GRZELAK, Roman HLAWACZ, Ryszard KARCZMARSKI, Ryszard KOPCZYŃSKI, Jarosław MAJCHER, Marek MARUSZAK, Janusz MUSIAŁ, Piotr Maciej NOWAK, Jerzy PIĄTEK, Wacław ROPIECKI, Andrzej RUTYNA, Krzysztof SAJ, Zdzisław SŁOMSKI, Marek WESOŁOWSKI, Marzena WESOŁOWSKA, Rafał WARZECHA, Iwona WOJTYCZA -FRONCKIEWICZ, Waldemar ZIELIŃSKI.
23 twórców z Polski było uczestnikami IV edycji pleneru Wobec Miejsca i Czasu w Zamku Czocha- Artyści w pełen inwencji i kreacyjny sposób zainspirowany niezwykłym miejscem, zrealizowali swoje prace. Idea pleneru zainicjowana przez Andrzeja Dudka-Dürera to stworzenie platformy dla twórców o różnych postawach i orientacjach artystycznych, wymiana doświadczeń, konfrontacja filozofii życia i twórczości, konfrontacja różnych podejść do techniki i technologii, metod pracy i działań. Wobec Miejsca i Czasu IV – ŚWIADOMOŚĆ, PRZEMIANY, RZECZYWISTOŚĆ to idea przewodnia pleneru. Miejsce i czas, w ważny sposób wpływa na człowieka, a na twórcę w szczególności. Kreator znajdujący się TU I TERAZ w subiektywny sposób dokonuje refleksji nad otaczający światami. Podtytuł pleneru ŚWIADOMOŚĆ, PRZEMIANY, RZECZYWISTOŚĆ to kategoria związana z analitycznym podejściem do rzeczywistości, uświadomieniem ciągłego procesu przemiany i efektów wynikających z transformacji, zastanowieniem nad podmiotowością doświadczenia miejsca i czasu, analizą postrzegania jak i indywidualnej wizualizacji. Odnalezieniem, w kontekście tego szczególnego miejsca i czasu indywidualnego subiektywnego obrazu rzeczywistości.
Andrzej DUDEK-DÜRER
Efektem pleneru jest wystawa pokazująca ponad 60 prac artystów. W ramach pleneru odbyły się również otwarte warsztaty fotograficzne, każdy z uczestniczących twórców przedstawił dorobek twórczy oraz założenia teoretyczne twórczości. Gośćmi pleneru byli krytycy Andrzej Saj i Adam Sobota, którzy przedstawili wykłady odnoszące się do idei pleneru.
Przywłaszczanie miejsca… i czasu
(z pleneru fotograficznego w zamku Czocha)
Fragmenty tekstu o wystawie
[…] Jak bowiem wobec zamiaru uchwycenia i oddania – fotograficznie – magii i uroku tego miejsca, uniknąć banału; i czy to miejsce w jakimś stopniu obliguje do jego szczególnej interpretacji, do afirmacji tego, niewątpliwie fotogenicznego obiektu? Jak w konsekwencji się okazało, w zdecydowanej większości powstałych tu prac te obawy się nie sprawdziły; a więc nie przybyło kolejnych konwencjonalnych widoczków zamku i jego okolic, choć presji wizualnych uroków tego miejsca nie sposób było się oprzeć. […] Tak więc 23 uczestników pleneru różnie podeszło do zadania, nie sprzyjało to tropieniu związków, interpretacji zbieżnych koncepcji wizualistycznych itp. – co można porównać do chęci poszukiwania skrytego tam skarbu. A że on tam jest, co do tego nikt nie ma wątpliwości, tylko drogi prowadzące do sukcesu są odmienne, są czasami zawodne… Podobnie jak w sztuce, tylko jej sposobami można urealnić te poszukiwania; to w jej emanacji, w pięknie, w nastroju, w dziwności i głębiach psychologicznego przeżycia jest skryty ten skarb. Tylko tą drogą – dobywania tego, co nieoczywiste, co zrazu niewidzialne, acz prześwita z ukrycia, skrzy się spoza tajemnicy, legendy i ludzkich fascynacji… – dotrzeć można do celu. Choć cel ten też niezawsze jest uchwytny. Najprostszym kierunkiem w fotogenicznym przywłaszczeniu piękna tego miejsca byłyby widoki bryły zamku i jego otoczenia z zalewem. […]Profesjonalni fotograficy stronią od takich banalnych ujęć, a jeśli już do nich nawiązują, to oczywiście poprzez owe – zwykle komputerowe – przetworzenia. Drogą tą poszła część uczestników pleneru: chromatyczne widoki zamku zaproponowali m.in. P. Nowak, E. Gnus czy w swym reportażowym ujęciu J. Piątek bądź w tzw. wizualnych „sandwiczach” – J. Majcher i J. Musiał (ten ostatni w przemyślnym „rozbiciu” obrazu). R. Kopczyński zaś zaproponował czystą, barwną fotografię (panoramiczne ujęcia pejzażu). Do legend zamkowych odniósł się wprost A. Rutyna (sylwetki modelek „wpisane” w ciąg luster), nawiązywały też do nich „duchy” B. Górniak (cienie rąk), a może i tajemnicza postać kobieca R. Warzechy. Na wyszukiwaniu charakterystycznego detalu – odsyłającego do doświadczenia tego miejsca – oparło swoje prace kilku autorów; będą to fotografie Cz. Chwiszczuka, M. Wesołowskiej, R. Hlawacza; T. Fronckiewicza. Zdjęć plenerowych, traktowanych jako preteksty do własnych, w duchu neokonceptualnym, budowanych narracji, użyli A. Dudek-Dürer, W. Zieliński, M. Wesołowski, W. Ropiecki czy W. Grzelak. Częściowo poza obszar zamku ruszyli ze swoimi aparatami inni uczestnicy pleneru. Będą to: czarno-białe, strukturalne zdjęcia płotów i zużytej materii R. Kaczmarskiego, barwne refleksje K. Saja czy również monochromatyczne, „czyste” fotografie M. Maruszaka. Wejście w przestrzeń wewnętrzną zamku (ale i własną) dokumentowały z kolei ujęcia okien I. Wojtyczy czy Z. Słomskiego (zestawianie okien i detali z różnych miejsc). Im bardziej miejsce pleneru – w tym wypadku zamek Czocha – jest „obciążone” zróżnicowaną narracją naturalną (piękno widoków) i tą narosłą w historii ludzkich legend, tym większe wyzwanie dla twórczej interpretacji i oddania tego, co sobą to miejsce przedstawia. Zamek Czocha to nadmiar widzialności; obiekt przytłacza wzrok, przyciąga i tłamsi. Trudno to miejsce przywłaszczyć, jeszcze trudniej się od niego uwolnić.
Andrzej Saj
Miejsca i terminy wystaw:
18 grudnia 2013-25 stycznia 2014
MUZEUM PRZYRODNICZE W JELENIEJ GÓRZE, ul. Cieplicka 11A, 58-560 Jelenia Góra
luty-marzec 2014
MUZEUM PIASTÓW ŚLĄSKICH, plac Zamkowy 1, 49-300 Brzeg
maj 2014
GALERIA WYDZIAŁU MEDIÓW, AKTORSTWA I REŻYSERII W ZABRZU
Wyższa Szkoła Techniczna, ul. Park Hutniczy 3-5, 41-800 Zabrze,
czerwiec-lipiec 2014
MIEJSKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA W OPOLU, ul. Minorytów 4, 45-017 Opole
sierpień 2014
MUZEUM MIEJSKIE WROCŁAWIA – ARSENAŁ, ul. Cieszyńskiego 9, 50-136 Wrocław
II połowa roku 2014
GALERIA ATELIER, ul. Lwowska 24, 22-100 Chełm
II połowa roku 2014
FILHARMONIA ŚWIĘTOKRZYSKA IM. OSKARA KOLBERGA, ul. Żeromskiego 12, 25-369 Kielce
